دوم از اصول مذهب امامت است امامت نیز مثل نبوت دو قسم است ، امامت عامه و امامت خاصه ، امامت عامه این است که آیا بعد از هر پیغمبری بحکم عقل امام و خلیفه لازم است یا نه؟ امامت عامه – نخستین در اینجا بطور بسیار مختصر و ساده اشاره بچند اصل می نمایم: اصل اول- امامت یعنی چه؟ امام کسی را گویند که بعد از پیغمبر جانشین و خلیفه و زمام دار قانون شریعت او باشد و فرق بین پیغمبر و امام این است که پیغمبر از طرف حق تعالی مقنن قانون است و امام حافظ و نگهبان و مجری قوانینی است که آن پیغمبر صلی الله علیه و آله آورده است. (اصل دوم) خلافی نیست بین مسلمین که بعد از پیغمبر صلی الله علیه و آله برای اجرای قانون شریعت و حفظ تمدن اسلامی محتاج بخلیفه و امام می باشیم زیرا دینی که جامع کلیه امور دنیوی و اخروی بشر است و تا قیامت بایستی باقی باشد و نیز دشمن ها در کمین گاه پی فرصت می گردند نمی شود بعد از پیغمبر صلی الله علیه و آله بدون رئیس و نگهبان باشد. (اصل سوم) آیا بحکم عقل تعیین خلیفه و امام باید بدست مردم باشد یا بایستی خود پیغمبر بامر حق تعالی ولی عهدی برای خود تعیین نماید. در اینجا بین شیعه و سنی اختلاف است سنی مذهب می گوید: پیغمبر صلی الله علیه و آله از دنیا رفت و تعیین خلیفه ننمود و امر خلافت را بدست مردم واگذار نمود هر که را جماعت مومنین خواستند خلیف قرار دهند و اجماع بر آن قرار گرفت و با او بیعت کردند او امام و خلیفه پیغمبر و واجب الاطاعه می شود. شیعه می گوید: خلافت و امامت منصب الهی است تعیین شخص آن را باید پیغمبر صلی الله علیه و آله باذن خداوند نماید. (اصل چهار) آیا بچه صفات و خصوصیاتی امام لایق این منصب الهی می شود. در اینجا نیز بین شیعه و سنی نزاع است، شیعه گوید بایستی امام در تمام فضائل و مناقب افضل از تمام مردم باشد زیرا بحکم عقل (ترجیح مرجوح بر راجح قبیح است) یعنی اگر در بین رعیت کسی یافت شود که در بعضی صفات افضل از امام یا مساوی با اوست معقول نیست و عقلاء قبیح می دانند که آدم پستی امام و پیشوا باشد بر شخص فاضل بالاتر از او و سنی افضلیت امام را در تمام جهات شرط نمی دانند در صورتی که تمام عقلای عالم ( ترجیح مرجوح بر راجح و نیز ترجیح بلا مرجح را) قبیح می دانند.
|