پیغمبر به چه صفات و خصوصیاتی شناخته می شود؟
پیغمبر انسان کاملی است که در تمام شئونات و فضائل انسانیت بمنتها درجه کمال رسیده و افق وجود او مرتبط بعالم فوق الطبیعه و عالم ملائکه مقربین گردیده و تمام درجات کمال را پیموده و باعلی درجه قرب رسیده و از شئونات پیغمبری یکی مقام ولایت است که بایست پیغمبر در قوه نظریه و عملیه در منتهی درجه کمال باشد ، چنان چه در مقام علم باید حائز مقامی باشد که بدون تعلیم و تعلم بتوسط روح القدس بقدر امکان عارف باشد بذات و صفات و افعال حق تعالی و دانا باشد براه و طریق مستقیمی که سلوک در آن موجب وصول بقرب حق تعالی و رحمت او گردد.
و دیگر بایستی نبی مرسل عالم باشد بکیفیت معاد و تفاصیل و خصوصیات مراحل و عقبات بعد از موت ، و عالم باشد باحوال انبیاء و اولیاء و مقام هر یک را بشناسد ، و نیز عالم باشد بحال اشقیاء و مشرکین و غضب حق تعالی را نسبت بآنها بداند.
و نیز پیمبر باید بالهام الهی عارف باشد بضابطه و قانونی که نظام تمدن بآن مرتب گردد که آن را علم حدود گویند ، و نیز عالم باشد بر خواص و آثاری که بر عبادات و طاعات مترتب می گردد.
اما در مقام عمل بایستی پیمبر دارای قوت و شوکتی باشد که بتواند باذن حق تعالی در مادیات تصرف نماید ، چنان چه عیسی علیه السلام مرده را زنده می گردانید ، و موسی علیه السلام عصا را اژدها می نمود ، و پیغمبر خاتم صلی الله علیه و آله قمر را دو پاره نمود.
و چنان چه اهل معرفت گفته اند: نبی مرسل کسی است که خداوند او را عالم گرداند بخصوصیات و آثار تمام اشیاء و خواص هر چیزی از موجودات را بداند و مطلع باشد که بر هر عمل و فعلی چه نتایجی مترتب می گردد و مناسب این اعمال در قیامت چیست و چه اثر دارد.
مثل این که صاحب شریعت می دانست در دو رکعت نماز چه مقدار ثواب است ، و برای روزه چه فائده است ( و لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم) چرا کنزی است از کنزهای بهشت ، و از صد مرتبه گفتن ( سبحان الله و بحمده) چرا گناه محو می شود ، و چرا در شبانه روز بایست پنج نماز کرد و چه حکمتی است که باید نماز صبح دو رکعت و نماز ظهر چهار رکعت و نماز مغرب سه رکعت باشد بدون کم و زیاد ، و تارک آن مستحق چه مقدار عقوبت است.
و نیز می دانست چه حکمتی است که درتمام سال ماه رمضان اختصاص داده شده بروزه گرفتن ، و چرا از بیست دینار نیم دینار باید زکوه داد و در شب قدر چه خصوصیتی است که بهتر از هزار ماه بشمار می رود ، و نیز می دانست در هر وقتی چه خصوصیتی است که آن را مخصوص عملی قرار داده و چگونه تسبیح و تهلیل درخت و اشجار بهشت می شود.
و نیز صاحب شریعت مطلع می باشد بر عالم قبر و برزخ و قیامت ، و می داند آثار و لوازمی که مرتب می گردد بر اعمال بشر و در نشآت بعد از موت تا قیامت ، چنان چه خبر می دهد که در قبر مسلط می گردد بر کافر نود و نه مار و هر ماری نود و نه سر است که وی را می گزند و می بلعند تا قیامت.
خلاصه در تمام اعمال و افعالی که بامر حق تعالی دستور فرموده اسرار و حکمت هائی نهفته که صاحب شریعت از خصوصیات و نتایج آن مطلع بوده ، و می دانست چه عمل و طریقه ای انسان را بسعادت دائمی و حیات جاودانی می رساند ، و چه اعمالی وی را از درجه انسانیت سقوط می دهد و وی را بدرک جهنم می کشاند.
و این طور علم و دانش مخصوص بمقام نبوت و رسالت است و عقل را در آن راهی نیست ، و پیغمبر بتوسط وحی و ارتباط کامل بعالم ( ما فوق الطبیعه) خداوند او را عالم می گرداند بآن چه صلاح دین و دنیای بشر است.
این است که گفته اند انبیاء اطباء نفوس بشرند ، چنان چه طبیب جسمانی نخستین بایستی خاصیت دواها را بداند و نیز امراض بدنی را خوب تشخیص دهد ، سپس در مقام معالجه بر آید و مکروبهای ضارّه در بدن را بضد آن دفع نماید و گرنه وی را طبیب و پزشک نگویند.
همین طور ولی کامل که لایق مقام نبوت و رسالت باشد کسی است که در مقام علم و دانش بر تمام اسرار موجودات و نتایج افعال و اعمال مطلع باشد و خواص و آثار هر عمل و فعلی را بداند و نیز طریق قرب بحق را بداند و مردم را بآن راه هدایت نماید.
و نیز در مقام عمل بایستی دارای قوت و شوکتی باشد که بتواند در موجودات تصرف نماید و اظهار نماید که کارهائی که دیگران عاجز از آنند این است که باذن خدا تصرف می نماید در مادیات و از برای اثبات پیغمبری خود معجزه می آورد و دیگر مقام عصمت است که پیغمبر و امام بایستی معصوم باشند ، یعنی در هیچ وقت نه در کودکی و نه در بزرگی نه عمداً و نه سهواً خطا و سهو و گناهی مرتکب نشده باشند ، زیرا اگر پیغمبر جایز الخطاء باشد دیگر اطمینانی بقول او نیست و بعلاوه خطا کاری کار مردمان عادی ضعیف النفس است.
عدد پیغمبران
در حدیث رسیده که آن ها یک صد و بیست و چهار هزار (124000) بوده اند ، اول آن ها حضرت آدم علیه السلام و آخر آنها محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله و پنج نفر آنها اولوالعزم می باشند که از تمامشان افضلند ، حضرت نوح علیه السلام، حضرت ابراهیم علیه السلام ، حضرت موسی علیه السلام ، حضرت عیسی علیه السلام ، محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله که از همه آنها افضل و اشرف است و پیغمبری بوجود مبارک او خاتمه یافت و پس از آن پیغمبری نیامده و نخواهد آمد تا قیامت و دین و شریعت او ناسخ دین پیغمبران است و تمام خلق از جن و انس از زمان خود آن سرور تا قیامت موظفند بشریعت و طریقت او عمل کنند.